دیابت بارداری چیست؟ ۳ تا از روش های مهم درمان و کنترل آن
دیابت بارداری وضعیتی است که در آن سطح قند خون در دوران بارداری افزایش می یابد و البته این مشکل موقتی است که تقریباً در 2 تا 10 درصد از بارداری ها رخ می دهد و معمولاً پس از زایمان برطرف میشود، اما برای اطمینان از سلامت مادر و نوزاد باید کنترل شود.
اگر شما در دوران بارداری هستید و در معرض خطر ابتلا دیابت هستند، خواندن این مقاله از مجله دکتر آیتم را به شما توصیه می کنم. در این مقاله با دیابت در دوران بارداری، علت ایجاد و روش های درمان و کنترل آن آشنا خواهید شد.
دیابت بارداری چیست؟
دیابت در دوران بارداری به عنوان یک اختلال در تحمل گلوکز یا افزایش سطح قند خون در دوران بارداری شناخته می شود.
علت دیابت بارداری چیست؟
علت اصلی این بیماری در دوران بارداری، تغییرات هورمونی است که بر روی افزایش قند خون، تولید و مصرف انسولین در بدن تاثیر می گذارند و باعث اختلال در عملکرد طبیعی انسولین و ایجاد مقاومت بدن در برابر انسولین می شود.
عوامل موثر بر ایجاد دیابت بارداری
عوامل مختلفی خطر ابتلا به دیابت در دوران بارداری را افزایش دهند که در زیر به آن ها اشاره می کنیم:
- سن مادر
- سابقه خانوادگی در دیابت
- چاقی و اضافه وزن
- سابقه قبلی دیابت در بارداری های قبلی
- سبک زندگی کم تحرک
نحوه تشخیص دیابت بارداری
دیابت در دوران بارداری معمولا بین هفته های 24 تا 28 بارداری از طریق آزمایش تحمل گلوکز خوراکی تشخیص داده می شود. این آزمایش شامل مصرف یک نوشیدنی شیرین و اندازه گیری سطح قند خون در فواصل منظم است.
عوارض دیابت بارداری
اگر این بیماری در دوران بارداری کنترل نشود احتمال بروز عوارض در مادر و جنین بیشتر می شود. این عوارض شامل موارد زیر هستند:
- پره اکلامپسی
- زایمان زودرس
- ماکروزومی (کودک بزرگتر از حد متوسط)
- افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در آینده
روش های درمان دیابت بارداری
هدف درمان دیابت بارداری، حفظ سطح قند خون در محدوده نرمال برای سلامت مادر و جنین است. روش های درمانی مانند اصلاح رژیم غذایی، فعالیت بدنی منظم، نظارت بر سطح قند خون و در برخی موارد انسولین درمانی، می تواند در کنترل و درمان این بیماری نقش داشته باشند که در ادامه به آن ها می پردازیم:
رعایت رژیم غذایی و داشتن ورزش مناسب
پیروی از یک رژیم غذایی متعادل برای کنترل دیابت در دوران بارداری بسیار مهم است. در این رژیم باید انواع غذاهای حاوی مواد مغذی مصرف و اندازه وعده ها کنترل شود، از مصرف بیش از حد غذاهای شیرین یا فرآوری شده خودداری کرد. فعالیت بدنی منظم مانند پیاده روی یا شنا نیز کنترل سطح قند خون مفید است.
👈بیش تر بخوانید: آیا با بهترین رژیم بارداری آشنایی دارید؟
نظارت بر سطح قند خون برای کنترل دیابت بارداری
باید به طور منظم سطح قند خون اندازه گیری کرد، اینکار برای کنترل و جلوگیری از شدید شدن این مشکل ضروری است. می توان با استفاده از گلوکومتر یا دستگاه دستی اندازه گیری قند خون، سطح قند خون را بررسی کرد. مقدار های اندازه گیری شده باید توسط بیمار ثبت شوند تا پزشک متخصص بتواند به راحتی برنامه درمانی مناسبی را برای بیمار در نظر بگیرد.
مصرف دارو برای درمان دیابت بارداری
در برخی موارد، اصلاح سبک زندگی کافی نیست و ممکن است برای کنترل سطح قند خون نیاز به مصرف دارو باشد. انسولین رایج ترین دارویی است که برای دیابت بارداری استفاده می شود، زیرا از جفت عبور نمی کند و در دوران بارداری بی خطر است.
👈بیش تر بخوانید: رژیم دیابتی چه کمکی به درمان دیابت می تواند بکند؟
روش های پیشگیری از ایجاد دیابت بارداری
در برخی مواقع نمی توان از دیابت بارداری پیشگیری کرد، اما به خانم های که قصد بارداری دارند و در معرض خطر ابتلا دیابت هستند، توصیه می شود با حفظ وزن مناسب قبل از بارداری، انجام فعالیت بدنی منظم و پیروی از یک رژیم غذایی متعادل، احتمال بروز خطر ابتلا به دیابت در بارداری را کاهش دهند.
اهمیت مراقبت های دوران بارداری
مراقبت های منظم دوران بارداری برای تشخیص زودهنگام و مدیریت دیابت بارداری و سایر مشکلات بسیار ضروری هستند و به متخصص و تیم مراقبت اجازه می دهد تا سلامت مادر و نوزاد را زیر نظر داشته باشند؛ در صورت وجود هرگونه مشکلی مانند دیابت در این دوران، به موقع تشخیص داده می شود و با ارائه توصیه های لازم در مورد اصلاح شیوه زندگی و تعیین برنامه درمانی می توان دیابت را برطرف یا کنترل کرد.
👈بیش تر بخوانید: رژیم شیردهی
خلاصه ای از دیابت بارداری
دیابت در بارداری یک مشکل موقتی است که زنان باردار را تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند خطراتی را برای مادر و کودک ایجاد کند.
با کنترل آن، مراقبت منظم و رعایت توصیه های پزشکی می توان به راحتی آن را مدیریت کرد.
سوالات متداول
بله، دیابت بارداری معمولا بعد از زایمان برطرف می شود. با این حال، زنانی که دیابت بارداری داشته اند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع 2 در سنین بالاتر قرار دارند، بنابراین ایجاد یک سبک زندگی سالم و انجام آزمایشات منظم بعد از بارداری، توصیه می شود.
افزایش سطح قند خون در بارداری، عدم درمان یا کنترل آن می تواند خطراتی را برای نوزاد به همراه داشته باشد. ماکروزومی (کودک بزرگتر از حد متوسط)، عوارض تولد، و افزایش خطر ابتلا به چاقی و دیابت نوع 2 در مراحل بعدی زندگی از جمله عوارض ای بیماری است که مدیریت و درمان مناسب می تواند به کاهش این خطرات کمک کند.
هیچ محدودیت غذایی خاصی برای جلوگیری از این مشکل نیست اما کنترل اندازه وعده ها، خودداری از مصرف بیش از حد غذاهای شیرین یا فرآوری شده، داشتن یک رژیم غذایی متعادل و غنی از غذاهای غنی از مواد مغذی مانند میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین های بدون چربی توصیه می شود.