جراحی بای پس معده چگونه است؟ مراحل انجام و رژیم غذایی بعد از آن

بای پس معده یکی از روش های جراحی کاهش وزن است که به عنوان یکی از گزینه های مؤثر برای افراد مبتلا به چاقی مفرط و بیماری های مرتبط با آن شناخته می شود. این عمل جراحی می تواند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد و خطر بروز بیماری های جدی مانند دیابت نوع ۲، بیماری های قلبی و فشار خون بالا را کاهش دهد. در این مقاله از مجله لاغری دکتر آیتم، به بررسی جزئیات مختلف عمل بای پس، مراحل انجام آن، عوارض ممکن، نکات تغذیه ای پس از جراحی و عوامل مؤثر بر انتخاب این روش می پردازیم.

عمل بای پس معده چیست؟

عمل بای پس به مجموعه ای از روش های جراحی اطلاق می شود که در آن قسمت هایی از معده و روده کوچک تغییر می کنند تا حجم معده کاهش یابد و جذب مواد غذایی محدود شود. هدف اصلی این عمل کاهش وزن و بهبود وضعیت سلامتی بیماران مبتلا به چاقی مفرط است. در این روش، یک کیسه کوچک از معده ایجاد می شود که تنها مقدار کمی غذا را در خود نگه می دارد و با دور زدن قسمتی از روده کوچک، جذب مواد غذایی را کاهش می دهد.

انواع جراحی بای پس

جراحی لاغری بای پس معده به دو نوع اصلی تقسیم می شود:

• بای پس کلاسیک (Roux-en-Y): این روش شامل تقسیم معده به دو قسمت است؛ یک کیسه کوچک در بالای معده ایجاد می شود و سپس روده کوچک به طور مستقیم به این کیسه متصل می شود.
• مینی بای پس: در این روش، معده به طور مستقیم به روده کوچک متصل می شود، که این کار به نحوی ساده تر و سریع تر از بای پس کلاسیک انجام می شود. این روش معمولاً نیاز به بستری کوتاه تر و زمان جراحی کمتر دارد.

 مراحل انجام بای پس معده

مشاوره و آزمایش های قبل از عمل

قبل از انجام جراحی بای پس، بیماران باید مشاوره های لازم را با جراح لاغری و متخصص تغذیه دریافت کنند. این مشاوره ها شامل ارزیابی وضعیت سلامت عمومی، بررسی سابقه پزشکی و تحلیل عوامل مؤثر بر چاقی می شود. بیماران معمولاً نیاز به انجام چندین آزمایش پزشکی دارند که شامل آزمایش خون، عکسبرداری و مشاوره های قلبی است. این آزمایشات به پزشک کمک می کند تا شرایط بیمار را بهتر درک کند و از سلامت بیمار قبل از جراحی اطمینان حاصل کند.

جراحی

جراحی بای پس معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. جراح بعد از اعمال بیهوشی یک یا چند برش کوچک در ناحیه شکم ایجاد می کند و دستگاه لاپاراسکوپ را از طریق برش های ایجاد شده به داخل شکم می فرستد. متخصص ابتدا معده را به دو بخش بزرگ و کوچک تقسیم می کند. معده بزرگ از میسر گوارش کنار گذاشته می شود و جراح قسمت ابتدای روده کوچک را به معده جدید متصل می کند. با اینکار غذا بخشی از مسیر گوارش را دور می زند و مستقیم از معده، وارد روده کوچک می شود. زمان جراحی بسته به نوع روش ممکن است بین ۲ تا ۴ ساعت طول بکشد. پس از جراحی، بیمار معمولاً برای چند روز در بیمارستان بستری می شود تا از نظر عوارض احتمالی تحت نظر باشد.

عوارض و خطرات بای پس

پس از عمل، بیماران ممکن است با عوارضی مواجه شوند که شامل عفونت های زخم جراحی، خونریزی داخلی یا خارجی در اثر جراحی و سندرم دامپینگ است.کمبود ویتامین ها و مواد معدنی به دلیل کاهش جذب مواد غذایی و بازگشت وزن در برخی موارد از عوارض بلند مدت جراحی بای پس هستند.

رژیم غذایی پس از جراحی بای پس معده

تغذیه مناسب پس از بای پس برای حفظ سلامتی و موفقیت در کاهش وزن بسیار حیاتی است. رژیم غذایی بعد از بای پس به چند مرحله تقسیم می شود:

• مایعات شفاف: در این مرحله که معمولاً ۱ تا ۲ هفته پس از جراحی ادامه دارد، بیمار تنها می تواند مایعات شفاف مانند آب، چای و سوپ های رقیق را مصرف کند.
• مرحله مایعات کامل: پس از این مرحله، بیمار می تواند مایعات کامل تری مانند شیر کم چرب و ماست نرم را به رژیم غذایی خود اضافه کند.
• غذاهای نرم: در این دوره، غذاهای نرم و پوره ای مانند پوره سیب زمینی و تخم مرغ آب پز به رژیم غذایی اضافه می شود.
• مرحله غذاهای جامد: بعد از ۴ تا ۶ هفته، بیمار می تواند به تدریج غذاهای جامد را وارد رژیم غذایی خود کند. این غذاها باید شامل پروتئین های کم چرب، سبزیجات پخته و میوه های نرم باشد.

عوامل مؤثر بر انتخاب بای پس معده

شرایط پزشکی

شرایط پزشکی بیمار یکی از مهم ترین عواملی است که بر تصمیم گیری درباره انجام بای پس تأثیر می گذارد. افرادی که با بیماری های مرتبط با چاقی مانند دیابت، فشار خون بالا و بیماری های قلبی مواجه هستند، بیشتر به این جراحی نیاز دارند.

شاخص توده بدنی (BMI)

معمولاً جراحی بای پس برای افرادی که دارای شاخص توده بدنی (BMI) بالای ۴۰ هستند، توصیه می شود. افرادی که BMI بین ۳۵ تا ۴۰ دارند و دارای بیماری های مرتبط با چاقی هستند نیز ممکن است به این جراحی نیاز داشته باشند.

تعهد به تغییر سبک زندگی

موفقیت بای پس معده به تعهد بیمار به تغییر سبک زندگی، از جمله رعایت رژیم غذایی سالم و انجام فعالیت های ورزشی بستگی دارد. بیماران باید به طور مستمر با متخصصان تغذیه و پزشکان همکاری کنند تا نتیجه مطلوب را به دست آورند.

مشاوره روان شناختی

برخی بیماران ممکن است نیاز به مشاوره روان شناختی داشته باشند تا به خوبی با تغییرات پس از جراحی سازگار شوند. حمایت روانی می تواند به بیماران کمک کند تا با چالش های جدید زندگی و تغییرات در الگوی غذایی خود روبرو شوند.

جمع بندی

عمل بای پس معده یک روش موثر برای کاهش وزن و بهبود سلامتی افراد مبتلا به چاقی مفرط است. با این حال، موفقیت این جراحی به عوامل متعددی از جمله رژیم غذایی، مراقبت های پس از عمل و تعهد به تغییر سبک زندگی بستگی دارد. بیماران باید پیش از تصمیم گیری درباره این جراحی، با پزشک خود مشورت کنند و از تمام جنبه های مرتبط با آن آگاه شوند. رعایت نکات تغذیه ای پس از جراحی و مصرف مکمل های ویتامینی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. در نهایت، بای پس می تواند زندگی بیمار را به طور قابل توجهی بهبود بخشد، به شرطی که به درستی انجام شود و بیماران از توصیه های پزشکی پیروی کنند.